Voedselkeuzes achter de tralies: Hoe InstockMarket Nederlandse gevangenissen een gevarieerd aanbod biedt
Wat als een simpele maaltijd niet vanzelfsprekend is? Binnen de muren van Nederlandse gevangenissen vraagt het samenstellen van maaltijden om zorgvuldige keuzes. Budget en logistiek spelen daarbij een rol, maar minstens zo belangrijk zijn de ambities rond verduurzaming, gezond eten, variatie en tevredenheid van gedetineerden. Dankzij de samenwerking tussen InstockMarket en de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) komt al dit samen: InstockMarket levert groente en fruit aan 28 penitentiaire inrichtingen (PI’s) in Nederland. Daarmee wordt niet alleen voedselverspilling tegengegaan, maar ontstaat er ook meer ruimte voor variatie en verrassingen op het menu.
Al 132.000 kilo voedsel gered
Sinds verschillende PI’s via Compass, Sodexo en Vitam zijn aangesloten bij InstockMarket, zien we mooie resultaten in de strijd tegen voedselverspilling. Tot nu toe hebben de PI’s samen al 132.090 kg voedsel gered. Om dat in perspectief te plaatsen: dat staat gelijk aan de CO₂-uitstoot van 29 keer heen en weer rijden van Amsterdam naar Peking met een gemiddelde auto. Een indrukwekkend resultaat in een wereld waarin eenderde van al het voedsel wordt verspild, goed voor maar liefst 8% van de wereldwijde CO₂-uitstoot.
Nieuwe smaken in de gevangeniskeuken
De samenwerking heeft ook merkbare veranderingen gebracht in de maaltijden binnen de PI’s. Bij PI Heerhugowaard, waar 95% van de gedetineerden zelf kookt, zorgt de toegang tot nieuwe producten zoals kleurrijke wortels, pastinaak en een breed assortiment aan fruit voor meer variatie. Een gedetineerde reageerde enthousiast: “Het is jaren geleden dat ik druiven heb gegeten!”
Daarnaast stimuleert het aanbod creativiteit. Zo worden er in het weekend regelmatig taarten gebakken met seizoensfruit, iets dat eerder nauwelijks mogelijk was.
Het personeel merkt ook positieve effecten. Een medewerker vertelt: “Misschien moet ik ‘verrassing’ op het menu zetten, zodat InstockMarket ons telkens iets nieuws kan leveren. Het is leuk om bij binnenkomst te ontdekken wat er geleverd is en de reacties van de gedetineerden zijn erg positief."
Binnen de PI’s verblijven gedetineerden van uiteenlopende nationaliteiten en culturele achtergronden. Daarom wordt het af en toe aanbieden van exotisch fruit als waardevol gezien. Door de samenwerking met InstockMarket is dit mogelijk, omdat InstockMarket de scherpe prijzen voor groente en fruit biedt. Wolter van der Vlist, duurzaamheidsadviseur, zegt: “Het geeft niet alleen afwisseling, maar ook herkenning en waardering voor gedetineerden van verschillende komaf. Zo wordt het menu gevarieerder en menselijker.”
Positieve impact op personeel én gedetineerden
Voor het personeel betekent het nieuwe aanbod meer flexibiliteit en plezier in hun werk. Leveranciers zijn al volop bezig met het creëren van variatie en afwisseling binnen bestaande menucycli. Dankzij de aanvulling met groente en fruit van InstockMarket ontstaat er nóg meer ruimte voor experiment en verrassende keuzes in de keuken.
Voor de gedetineerden gaat het verder dan alleen smaak. De variatie in voeding zorgt voor extra vitaminen en mineralen, draagt bij aan hun gezondheid en geeft hen een gevoel van waardigheid. Het idee dat er aandacht wordt besteed aan hun welzijn heeft een merkbare invloed op hun zelfbeeld.
Duurzaamheid als drijfveer
InstockMarket’s missie om voedselverspilling tegen te gaan, sluit naadloos aan bij de duurzaamheidsdoelen van DJI. Een medewerker van DJI verwoordt het zo: “Deze samenwerking geeft onze gedetineerden niet alleen een gezonder en diverser dieet, maar is ook een prachtige manier om bewust met duurzaamheid om te gaan. Dat we tegelijkertijd voedselverspilling tegengaan, maakt dit project dubbel waardevol.”
Belangrijke redenen voor DJI om met InstockMarket samen te werken zijn:
- Verduurzaming van het voedingscontract
- Gunstige tarieven voor groente en fruit
- Inzicht in bespaarde CO₂ en geredde kilo’s voedsel
Vooruitkijken naar de toekomst
De resultaten zijn veelbelovend. Er wordt al nagedacht over uitbreidingen naar meer PI-locaties en een nog breder assortiment van verse producten. Ook liggen er plannen voor voorlichtingsprogramma’s over gezonde voeding en duurzaamheid. Duurzaamheid blijft bovendien een belangrijk criterium in de contracten.